Bij een verzwikte enkel is de enkel ‘omgeklapt’ en zijn de pezen en ligamenten rondom de enkel opgerekt, of (gedeeltelijk) gescheurd. Om de enkels stabiel en stevig te houden lopen er een aantal enkelbanden, spieren en pezen rondom de enkel. Ze kunnen de meest extreme bewegingen opvangen, maar bij het verzwikken van de enkel kunnen deze banden flink oprekken of zelfs inscheuren of afscheuren. Wanneer de enkel verzwikt is worden de spieren, pezen en enkelbanden die langs de enkel lopen opgerekt. Meestal verzwikt de enkel zich naar buiten toe.
Bij een verzwikte enkel kan pijn, zwelling en een blauw-paarse verkleuring optreden aan de buitenzijden van de enkel. De enkel wordt langzaam dikker. In het acute stadium is het door de pijn bijna of zelfs helemaal niet mogelijk om de enkel te belasten.
De enkelbanden zijn stevige banden aan zowel de binnen- als de buitenzijde van enkel die het onderbeen met de voet verbinden. Meestal is het ligament talofibulare anterius aangedaan of opgerekt. Dit is een ligament (band) aan de buitenzijde van de enkel. Door een misstap of onverwachte beweging kan de voet te ver naar binnen of naar buiten omklappen. Sommige bewegingen en activiteiten geven meer kans op verzwikkingen, zoals bepaalde sporten of bij het lopen op ongelijke ondergrond. Wanneer de enkelbanden erg flexibel (hypermobiel) of zwak zijn is de kans op het verzwikken van de enkel groter.
Direct nadat de enkel verzwikt is moet deze gekoeld worden. Dit voorkomt dat er zwelling zal optreden. Leg bij het koelen van de enkel altijd een handdoek tussen het coldpack en de huid, omdat anders de huid kan bevriezen. De zwelling neemt doorgaans na twee tot drie dagen af. Tot die tijd dient de enkel zo min mogelijk belast te worden. Om zwelling tegen te gaan, kunt u de voet hoog leggen. Wanneer de meeste pijn en zwelling is afgenomen kan de voet langzamerhand meer belast worden. Ga nooit over uw pijngrens heen en luister naar uw lichaam. U kunt de enkel ondersteunen door een drukverband of taping te laten zetten door de podotherapeut of fysiotherapeut. Een verzwikte enkel geneest bijna altijd vanzelf.
De kans dat u uw enkel opnieuw verzwikt is in de eerste weken na herstel groter. Indien de enkels regelmatig verzwikken of de enkels niet voldoende herstellen, kan de podotherapeut u mogelijk verder helpen.